طبق مصوبه شورای اداری، نهضت ملی مسکن در قم پس از کش و قوس‌های فراوان به صورت ترکیبی از آپارتمانی و ویلایی ساخته خواهد شد ولی برای متقاضیان این سئوال است که آیا پرونده ختم به خیر می‌شود؟
هیفاء پردل: مسکن آشفته بازاری است که هر چند از گذشته حال و روز خوبی نداشته اما این روزها به نظر حال وخیمی دارد؛ اگر به آمارهای بانک مرکزی طی اوایل پاییز سال ۱۴۰۱ نگاه کنیم متوجه می‌شویم قیمت هر مترمربع واحد مسکونی ۴۳ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان است که نشان از افزایش قیمت شدید دارد و طبق گفته مشاوران املاک قم خرید و فروش مسکن در این شهر حال و روز خوشی ندارد، اجاره‌بها هم با وجود این آشفتگی‌ها از سوی برخی مالکان نجومی حساب می‌شود که دود آن به چشم قشر کم درآمد و مستأجران می‌رود.
وضعیت بازار مسکن نشأت گرفته از وضعیت اقتصاد کشور است اما غفلت دولت‌های قبلی از ساخت مسکن و درنتیجه به طبع پیشی گرفتن تقاضا نسبت به عرضه مسکن عاملی شده است که هم‌زمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم این دولت برای ساخت شش میلیون واحد مسکونی از برنامه ملی ساخت مسکن عقب باشد و با چالش‌هایی روبرو شود.
مسکن دولتی برای مردم
زمانی دولت‌های قبلی از اشتباهات اجرای طرح مسکن مهر قصه‌ها می‌گفتند و خود را مجری اجرای طرح اجتماعی مسکن می‌نامیدند؛ طرحی که تنها بر روی کاغذها ماند. طرح ملی مسکن مهر جدای از فراز و نشیب‌های آن اما توانست تعدادی از اقشار کم درآمد و زوج‌های جوان را خانه‌دار و زیر یک سرپناه ایمن از آشفتگی بازار مسکن ایمن سازد.
بازار مسکن آشفته بازاری است که هر چند از گذشته حال و روز خوبی نداشته اما این روزها به نظر حال وخیمی دارد
مهمترین شعار دولت سیزدهم ساخت چهار میلیون مسکن طی چهار سال در کل کشور بود؛ به ویژه این طرح برای اقشار کم درآمد امیدواری‌هایی داشت تا برای همیشه از کابوس اجاره نشینی راحت شوند حال با گذشت بیش از یک سال از عمر چهارساله دولت هنوز این طرح با فراز و نشیب‌هایی روبرو است؛ طرحی که با چالش‌هایی از جمله نبود تسهیلات بانکی، زمین و اشتباهاتی در برنامه‌ریزی و همچنین مشکلات افزایش قیمت مصالح ساختمانی روبرو است در حالی که در مسکن مهر زمین با قیمت مناسب و حتی تعاونی‌ها و یا خیرین مسکن‌ساز برای ساخت این طرح همکاری داشتند.
دورنمایی از وضعیت مسکن ملی در قم
طبق آمار ارائه شده توسط اداره کل راه و شهرسازی قم تاکنون بیش از ۱۳۲ هزار متقاضی مسکن در قم ثبت‌نام کرده‌اند که برآوردهای اولیه حاکی از واجدالشرایط بودن حدود ۹۰ هزار نفر از آنان است. در قم به‌موازات استان‌های دیگر تاکنون ۷ مرحله ثبت‌نام مسکن انجام شده است که البته این فازهای هفت‌گانه ناظر به مرحله و زمان ثبت‌نام بوده و به معنای پروژه خاص و واحدی نیست.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته فاز اول این طرح که آبان‌ماه سال ۹۸ انجام شد چهار هزار و ۴۰۰ نفر متقاضی داشته که واحدهای مسکونی تمام متقاضیان این فاز به همت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با نام پروژه «زیتون» در منطقه پردیسان می‌بایست ساخته شود اما در فاز دوم یعنی اسفندماه ۹۸ از متقاضیان برای سکونت در شهر جدیدی به نام امیرکبیر در استان مرکزی ثبت نام شد.
تاکنون بیش از ۱۳۲ هزار متقاضی مسکن در قم ثبت‌نام کرده‌اند که برآوردهای اولیه حاکی از واجدالشرایط بودن حدود ۹۰ هزار نفر از آنان است
این امر برای قمی‌ها دور از انتظار بود و با پیگیری و الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری مقرر شد برای این متقاضیان در شهر قم و یا شهرهای اطراف مسکن احداث شود و بر اساس پیش‌بینی‌های انجام‌شده در اراضی ۵۶۰ هکتاری مقابل منطقه پردیسان و ابتدای جاده ورجان حدود ۳۵ هزار واحد مسکونی احداث خواهد شد که برای متقاضیان فاز شش و باقی‌مانده فاز پنج خواهد بود.
عملیات اجرایی مسکن ها در قم
حال به نظر می‌رسد پروژه ۵۶۰ هکتاری در جاده پردیسان – ورجان با ظرفیت ۳۵ هزار واحد به عنوان یکی از مهمترین اراضی این طرح در حال خاک‌برداری و اجرای فونداسیون است و همچنین پایش و نظارت مستمری بر روند آماده‌سازی آن حاکم است؛ ولی با الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری گره تازه‌ای بر سر اجرای این طرح ایجاد شده و آن این که مسئولان استان بین آپارتمان‌سازی و ویلایی سر درگم هستند.
استاندار قم روز یکشنبه در دهمین جلسه شورای اداری استان بالاخره خبر از باز شدن گره کور اجرای نهضت ملی مسکن داده و معتقد است که با توجه به اراضی ۵۶۰ هکتاری و ظرفیتی که در استان وجود دارد نهضت ملی مسکن را می‌توان به صورت ترکیبی از آپارتمان‌سازی و ویلایی اجرا و نهضت مسکن‌سازی را پیش برد.
سید محمدتقی شاهچراغی می‌گوید: برای بررسی وضعیت طرح ملی مسکن در قم و حل مشکلات آن ما چندین جلسه با وزرای راه و شهرسازی داشتیم که چند جلسه با مرحوم قاسمی وزیر اسبق و همچنین وزیر فعلی بحث‌هایی برای نحوه اجرا صورت گرفته است و نظراتی هم داده شد.
وی افزود: باید برای کاهش هزینه‌های ساخت و ساز و همچنین قیمت تمام شده زمین در این طرح و ویلایی سازی، دستگاه‌های اجرایی همکاری کنند. ما مخالف ویلایی سازی نیستیم ولی طبق ظرفیت‌های استان می‌توان این طرح را ترکیبی و به صورت آپارتمانی و ویلایی ساخت.
ثبت نام ۱۳۰ هزار نفر برای مسکن ملی
به گفته استاندار قم برای این طرح ۱۳۰ هزار نفر در قم ثبت نام کرده‌اند که فقط ۶۴ هزار نفر آنها واجد شرایط هستند و از این تعداد ۳۰ هزار نفر ۴۰ میلیون تومان آورده اولیه را واریز کرده‌اند؛ در اراضی ۵۶۰ هکتاری ۳۰ هزار نفر اسکان خواهند یافت و قرار شد تا در این منطقه ساختمان‌ها به صورت آپارتمانی ساخته و در عین حال مشکلات سابق حل شود و نیازهای زندگی اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.
مسئولان برای اجرای کامل طرح نهضت ملی مسکن در استان قم وظیفه دارند برای ۶۳ هزار نفر خانه بسازند و هر دستگاهی که می‌تواند باید زمین در اختیار بگذارد تا ساخت و ساز ادامه یابد
وی عنوان کرد: شرکت‌های تعاونی باید در ساخت مسکن ورود داده شوند که این امر موجب کاهش قیمت تمام شده می‌شود و تلاش در این عرصه باید به سمت کاهش قیمت ساخت برود. مسئولان برای اجرای کامل این طرح در استان وظیفه دارند برای ۶۳ هزار نفر خانه بسازند و هر دستگاهی که می‌تواند باید زمین مورد نیاز را در اختیار بگذارد تا ساخت و ساز ادامه یابد و اداره راه و شهرسازی باید در این عرصه پیشگام باشد تا زمین لازم برای احداث ساختمان‌های ویلایی برای مابقی تقاضاها شناسایی و فراهم شود. گفتنی است؛ گره‌هایی از جمله افزایش قیمت ارزش افزوده با توجه به بازار مسکن؛ عدم همکاری بانک‌ها در ارائه تسهیلات و همچنین عدم توانایی مردم در فراهم‌سازی آورده اولیه مشکلاتی است که بر سر اجرای طرح ملی مسکن وجود دارد و به نظر باید شرکت‌های تعاونی و همچنین خیرین مسکن‌ساز برای اجرای این طرح پای کار باشند بیایند./ بازار قم