روزگاری است که پسته‌کاری در باغات قم رونق خاصی یافته و کشاورزان استان در تولید پسته به موفقیت‌های چشمگیری رسیده‌اند به نحوی که هر سال با فرارسیدن مهرماه و فصل ثمردهی این محصول شاهد برداشت پسته خندان از باغات استان و خوشحالی کشاورزان قمی هستیم.
محمد جنابان– ایرنا/ در سال‌های اخیر کاشت پسته در باغات قم به دلیل سازگاری این محصول با شرایط آب و هوایی استان رونق خاصی یافته‌است و بسیاری از کشاورزان قمی فعالیت در این عرصه را برای کسب درآمد و امرار معاش انتخاب کرده‌اند.
از طرف دیگر پسته تولید شده در قم از نظر طعم و کیفیت بسیار عالی و بازار پسند بوده و همین عامل نیز موجب شده تا پسته کاری در این استان روند رو به رشدی داشته باشد و کشاورزان جدیدی نیز بخواهند در عرصه تولید پسته فعالیت کنند.
روند پسته‌کاری در قم اکنون به وضعیتی رسیده‌است که مسئولان بخش کشاورزی استان در کنار توجه به توسعه کمی و کیفی این محصول، به دنبال افزایش جذب سرمایه‌گذار و ایجاد واحدهای فرآوری در کنار باغات برای ایجاد ارزش افزوده بیشتر در این بخش هستند.
این موضوع تا جایی اهمیت یافته که اکنون پسته به عنوان یک محصول ارزشمند در بخش کشاورزی قم شناخته شده و تلاش می‌شود تا این محصول به عنوان یک محصول جانبی در کنار سوهان و یا یک محصول خاص در سبد سوغات زائرانی که به استان تشریف می‌آوردند، قرار گیرد.
به طور کلی نگاهی به وضعیت مطلوب و رو به رشد پسته‌کاری در قم نشان از ظرفیت‌های بالای استان برای تولید این محصول ارزشمند دارد به نحوی که اکنون بیشتر سطح زیر کشت باغات قم به پسته اختصاص یافته و از همین رو در مهرماه که زمان برداشت این محصول فرا می‌رسد، بر روی صورت پسته‌کاران خنده آمده و در باغات قم جشن برپا می‌شود. تا جایی که می‌توان برای آن سرود: باغ قم خندان شد از روییدنش/جشن می‌باید برای بودنش
ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به میدان تولید و فرآوری پسته در قم
در همین رابطه معاون توسعه مدیریت و منابع استانداری قم گفت: پیشرفت کشاورزی استان را از طریق افزایش بهره‌وری دنبال می‌کنیم و در این رابطه طی سال‌های اخیر از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان به خوبی استفاده شده‌است به نحوی که امروز در زمینه برداشت و فرآوری پسته تولید شده در باغات قم نیز شاهد استفاده از دستاوردهای این شرکت‌ها هستیم.
سید مهدی قریشی بیان داشت: این استان در تولید برخی از محصولات کشاورزی همچون پسته ظرفیت گسترده‌ای دارد و نیاز است تا افزایش سطح کمی و کیفی تولید این گونه محصولات ارزشمند در قالب خوشه‌های تخصصی پیگیری شود.
وی با اشاره به این که نگاه تخصصی به روند کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی موجب ارتقا سطح تولید آن‌ها می‌شود، تاکید کرد: تشکیل خوشه‌های تخصصی در بخش صنعت دارای مزایا و فواید بسیاری بوده و نیاز است تا از این کار برای توسعه بخش کشاورزی استان نیز الگوبرداری شود.
وی افزود: با تشکیل خوشه‌های کشاورزی، مسائل مرتبط به تولید هر کدام از محصولات زراعی و باغی که در استان قم دارای مزیت اقتصادی است همچون پسته به صورت تخصصی مورد توجه قرار می‌گیرد و شرایط رشد کمی و کیفی آن با سرعت بیشتری ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: ما در استان قم برای توسعه مباحث دانش‌بنیان و استفاده از فناوری‌های جدید در بخش کشاورزی از همه ظرفیت‌های موجود بهره می‌بریم و همچنین شرایط حضور سرمایه‌گذاران و فعالان بخش خصوصی را در این عرصه مهم اقتصادی تسهیل خواهیم کرد.
قم آماده برای افزایش سطح تولید پسته
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم نیز در این خصوص گفت: ما رشد تولید پسته در استان را نه از طریق گسترش سطح کمی باغات بلکه از مسیر افزایش بهره‌وری دنبال می‌کنیم، چرا که ما در استان قم برای گسترش سطح زیر کشت محصولات کشاورزی محدودیت‌هایی از جمله در بخش تامین منابی آبی داریم که باید مورد توجه قرار گیرد.
محمد رضا حاجی رضا بیان داشت: کشاورزی قم به دلیل وجود همین محدودیت‌ها و لزوم غلبه بر آن طی سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به دستاوردهای علمی و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید محصولات غذایی کرده‌است و در همین راستا توانسته با وجود محدودیت‌های سطح زیر کشت در تولید بسیاری از محصولات در سطح کشور، پیشگام باشد.
وی با اشاره به این که در همین رابطه شرایط خوبی برای تولید پسته در قم فراهم شده‌است، ادامه داد: لازم است تا فعالان بخش خصوصی و علاقه‌مندان به فعالیت‌های اقتصادی از ظرفیت ایجاد شده برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید، فرآوری، فروش داخلی و صادرات پسته استان استفاده کنند.
وی تاکید کرد: افزایش سطح کمی و کیفی تولید پسته در قم و تکمیل زنجیره فرآوری آن از جمله اولویت‌های مهم جذب سرمایه‌گذاری در استان است و ما از علاقه‌مندان به فعالیت در این بخش حمایت می‌کنیم.
رییس سازمان جهاد کشاورزی قم با اشاره به این که پسته تولید شده در قم از نظر طعم و کیفیت بسیار عالی است و بازار پسندی خوبی دارد، افزود: بر همین اساس نیاز است تا با انجام کارهای تبلیغاتی و رسانه‌ای پسته قم به سبد سوغات زائران اضافه شود.
وی ادامه داد: ما با همکاری کشاورزی استان طرح‌های خوبی را برای افزایش سطح سلامت محصولات به اجرا درآوردیم که از جمله آن کاهش استفاده از سموم در تولید محصولاتی همچون پسته است که به بالا رفتن کیفیت آن‌ها و در ادامه کسب استانداردهای لازم برای صادرات منجر می‌شود.
پسته‌کاری در قم مطابق راهبرد الگوی کشت دنبال می‌شود
همچنین معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی قم در این راستا بیان داشت: در مسیر اجرای راهبرد الگوی کشت استان به دنبال استفاده از محصول های کم آب بر و مناسب شرایط اقلیمی قم هستیم تا بخش کشاورزی استان به دلیل محدود شدن منابع آبی و خشک سالی های اخیر، دچار بحران نشود.
محمد علی سلامی گفت: پسته از جمله محصولاتی است که با شرایط اقلیمی قم سازگار است و به همین دلیل افزایش میزان تولید این محصول بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده با توجه بیشتر به راهکارهای ارتقا بهره‌وری در باغات دنبال می‌شود.
وی با اشاره به این که برداشت محصول پسته درقم از اواخر شهریور تا اواخر مهرماه انجام می‌شود، گفت: پسته تولید شده در قم بسیار باکیفیت است و در بازار جایگاه مناسبی دارد و همین مساله در کنار مزایای دیگر، موجب تشویق کشاورزان به کشت این محصول در استان شده‌است.
وی همچنین تاکید کرد: در کنار موضوع راهبردی تامین امنیت غذایی، تولید محصول غذایی سالم نیز همواره در دستور کار کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی قم بوده و با همکاری کشاورزان استان برای تحقق آن تلاش کرده‌اند که این موضوع در روند تولید محصول پسته نیز با جدیت دنبال می‌شود.
سلامی با اشاره به برنامه‌های سازمان جهاد کشاورزی قم برای ارتقا کیفیت محصولات تولید شده این بخش، افزود: برای موفقیت اجرای طرح تولید محصولات غذایی سالم در قم، انجام فعالیت‌های ترویجی مورد نیاز ازجمله برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای افزایش مهارت کشاورزان استان در این زمینه، دنبال می‌شود.
گفتنی‌است ۱۴ هزار هکتار باغ پسته در قم موجود است که در این میان هشت هزار و ۵۰۰ هکتار به باردهی رسیده و پیش بینی می‌شود امسال هفت هزار و ۵۰۰ تُن پسته در این استان تولید و به بازار عرضه گردد.
تولید ارقام مختلف پسته به‌خصوص رقم اکبری که به دلیل طعم خوب و کیفیت بالا دارای علاقه‌مندان بسیاری است در قم اقدامی موفقیت آمیز می‌باشد و این محصول سازگاری مناسبی با شرایط خاص آب و هوایی این استان دارد.
علاوه بر هدف‌گذاری صورت گرفته برای افزایش ظرفیت تولید پسته در استان، اقدام‌های لازم برای فرآوری پسته خام برداشت شده از باغ‌های قم نیز در جریان است تا ارزش افزوده بیشتری برای بهره‌برداران این محصول در استان ایجاد شود.
بیشتر باغ‌های پسته استان قم در بخش مرکزی مناطق قمرود و قنوات و همچنین اطراف جاده قم – تهران و قم – کاشان واقع شده‌اند و حدود یک‌هزار و ۵۰۰ نفر از کشاورزان و بهره‌برداران بخش کشاورزی استان در زمینه تولید این محصول و فرآوری آن فعالیت می‌کنند.
پسته تولید شده در قم مزه خوبی دارد و در بازار جایگاه مناسبی پیدا کرده‌است که همین مساله در کنار مزایای دیگر، موجب تشویق کشاورزان به کشت این محصول در استان شده‌است.
ارقام مختلف پسته همچون احمد آقایی، اکبری، فندقی و کله قوچی در قم تولید می‌شود و کشاورزان این استان طی سال‌های اخیر در زمینه تولید پسته با بهترین کیفیت، عملکرد قابل قبولی داشته‌اند.
بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی این استان در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینهٔ محصولات زراعی، باغی، دامی، شیلات و گلخانه‌ای است.
بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی قم را روستاییان استان تشکیل می‌دهند به‌نحوی‌که کشاورزی به‌تنهایی حدود ۵۰ درصد اشتغال روستاییان در بخش‌های مختلف استان را به خود اختصاص داده‌است.