بیزینس استاندارد در گزارشی با توجه به جنگ اوکراین، مزیت‌ها و معایب به‌کارگیری انواع توپ‌های کششی و خودکششی را بررسی کرد.
جنگ اوکراین ثابت کرد که عملکرد موفق توپخانه به چیزی بیشتر از برد و قدرت تخریب گلوله‌های آن بستگی دارد.
بیزینس استاندارد در گزارشی در این باره نوشت که قابلیت جابجایی یک توپ هوویتزر، ظرفیت آن برای جابجایی سریع پس از شلیک، می‌تواند در جان به در بردن برای یک روز دیگر جنگیدن و یا از بین رفتن توسط دشمن نقش تعیین‌کننده داشته باشد. به همین دلیل است که ارتش آمریکا در حال بررسی این است که آیا حمل تسلیحات به وسیله کامیون‌ها هنوز گزینه امکان‌پذیری محسوب می‌شود یا نه.
«جیمز رِینی» رییس فرماندهی مدرن‌سازی ارتش آمریکا در کنفرانس سالانه انجمن ارتش این کشور که این ماه در واشنگتن برگزار شد، به خبرنگاران گفت که برای توپخانه کششی، «۱۰ یا ۱۵ دقیقه برای جابجایی در مقابل یک دشمن کارآمد، بی‌فایده خواهد بود.»
در جنگ اوکراین چندین مدل توپخانه کششی و خودکششی با کالیبرهای گوناگونی استفاده شده است که توسط کشورهای مختلف ساخته شده‌اند. این توپ‌ها شامل « M۱۰۹» ساخت آمریکا، «۲S۱۹» ساخت روسیه، هویتزرهای خودکششی «PzH ۲۰۰۰»، و توپ‌های کششی «M۷۷۷» ساخت آمریکا، «۲A۶۵» ساخت روسیه و «L۱۱۹» ساخت انگلیس بوده است.
هر دو طرف نیز از تسلیحات متعددی برای هدف قرار دادن آتش‌بارهای توپخانهای خود استفاده می‌کنند که شامل سامانه‌های راداری ضدآتشباری توپخانه به منظور شناسایی محل توپ‌های دشمن به محض شلیک کردن و ناوگان پهپادی می‌شود که بر فراز میدان به پرواز در می‌آیند تا توپچی‌ها را، غافلگیرانه، هدف قرار دهند.
درس‌های جنگ اوکراین برای ارتقای توپخانه‌ها
راه‌اندازی یک توپ هوویتزر M777 توسط سربازان آمریکایی، ژانویه 2020 در یک منطقه تعلیمات نظامی در آلمان
به جای شلیک‌های رگباری با گلوله‌های هدایت‌نشده نیز از توپ‌های نقطه‌زنی مانند مدل «GPS-guided Excalibur» ساخت آمریکا که قابلیت هدایت‌پذیری دارد برای تخریب هوویتزرهای دشمن با یک شلیک استفاده می‌شود.
بیشتر شدن موارد استفاده و پیچیدگی سامانه‌های ضدتوپخانه‌ای باعث بالا گرفتن بحث‌ها درباره ارزش توپ‌های کششی و خودکششی می‌شود. در طی تاریخ، از زمانی که لوله‌های توپ برای اولین بار در قرون وسطی به کار گرفته شدند، تسلیحات بزرگ توسط اسب‌ها یا گاوهای نر جابجا می‌شدند که البته جابجایی محدودی را امکان‌پذیر می‌ساخت. از جنگ‌های جهانی، کامیون‌ها سریع‌تر می‌توانستند درمیدان جنگ توپ‌ها را جابجا کنند، اگرچه به زمانی برای آماده کردن توپ‌ها برای شلیک نیاز بود.
در ادامه این گزارش آمده است: اگرچه، در جنگ جهانی شاهد اولین توپ‌های هوویتزر خودکششی با کار گذاشته شدن روی شاسی‌های تغییرکاربری‌داده تانک‌ها بودیم. این وسایل نقلیه یدک‌کش نه تنها نمی‌توانستند در جابجایی‌های میان‌بر هم‌گام با تانک‌ها حرکت کنند، بلکه نمی‌توانستند شلیک کنند، به سرعت جابجا شوند و دوباره شلیک کنند.
کشورهای غربی، به ویژه، تمایل دارند که زرادخانه‌های توپخانه‌ای‌شان بیشتر شامل توپ‌های خودکششی باشد که تا حدی شبیه تانک‌های مسلح هستند. ارتش این کشورها معمولا توپ‌های کششی را به نیروهای هوایی و آب-خاکی تخصیص می‌دهند که واقعا نمی‌توانند با تجهیزات سنگین جابجا شوند یا این که این که آن‌ها را به آن دسته از متحدانشان می‌دهند که چندان توانمندی‌های نظامی پیشرفته‌ای ندارند و قادر به عملیات با توپ‌های مکانیزه نیستند.
هر دو طرف بحث درباره توپ‌های کششی و خودکششی استدلال‌های خوبی دارند. طرفداران هوویتزرهای خودکششی به حفاظت بهتر این توپ‌ها و توانشان برای جابجایی سریع پس از شلیک اشاره می‌کنند. طرفداران توپ‌های کششی نیز موضوع هزینه‌هی کمتر، وزن کمتر و زمان کاهش یافته راه‌اندازی آن‌ها را مطرح می‌کنند.( توپ کششی M۷۷۷ آمریکا قادر به جابجایی و مستقر شدن ظرف دو یا سه دقیقه است.)
این مطلب می‌افزاید: از نظر لجستیکی، توپ‌های کششی دردسرهای کمتری دارند. اگر کامیون یدک کش یک توپ خراب شود، کامیون دیگری می‌تواند آن را بکسل کند. اما اگر شاسی یک توپ خودکششی خراب شود، در میدان غیرقابل استفاده می‌شود.
بکسل کردن یک توپ «Long Tom» به سمت جبهه در سپتامبر 1943
راهکار دوگانه‌ای که می‌تواند پیشنهاد کرد، هوویتزرهای کارگذاشته شده روی کامیون‌هاست که می‌توان به مدل «France’s Caesar» اشاره کرد. این راهکار امکان جابجایی از نوع خودکششی و بدون هزینه، وزن اضافی، پیچیدگی‌های مکانیکی را فراهم می‌کند، اگرچه دیگر پوشش زرهی ندارند.
راهکار محتمل دیگر برای آینده، توپخانه‌هایی است که از راه دور یا به طور خودکار فعالیت می‌کنند. رینی در این باره گفت «ما راهکارهایی را که شامل توپ‌های چرخ‌دار یا مجهز به ربات را بررسی می‌کنیم.»
این سامانه‌های توپخانهای مانند هواپیماهای بدون سرنشین می‌توانند کوچک‌تر، سبک‌تر و قابل توسعه‌تر از تسلیحاتی باشند که توسط انسان عمل می‌کنند.
اگر جنگ اوکراین را چراغ راه کنیم، توپ‌ها و شلیک‌های ضد آتش‌بار توپخانهای در نبرد زمینی آینده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهند بود.
نیروی دریایی یا روی خنثی‌سازی سامانه‌های ضد توپخانهای متمرکز خواهد بود یا روی توسعه هوویتزرها که قابلیت جابجایی بالایی دارند و به خوبی حفاظت می‌شوند. اگرچه بیشتر کشورها نیز روی هر دو سرمایه‌گذاری خواهند کرد./ ایسنا