یکی از معضلات جدی کلان‌شهرهای پرجمعیت کشور ازجمله شهر قم، تردد و پارک نامنظم موتورسیکلت‌ها در خیابان‌ها و معابر شهری و سرعت بالای آن‌ها است که منجر به وقوع تصادفات جرحی و فوتی می‌شود و نظم و انضباط شهری را به مخاطره می‌اندازد.
به گزارش شهرنیوز، بنا بر اعلام پلیس راهور، شهر قم با جمعیت یک‌میلیون و ۳۵۰ هزار نفر، ۳۰۰ هزار موتورسیکلت فعال را در خود جای داده است. آنچه موجب شده است هر روز و هر ساعت اخباری از تصادفات موتورسیکلت مخابره شود و آثار تردد این وسیله حمل‌ونقلی خود را بر آلودگی هوا، آلودگی صوتی و بی‌نظمی ترافیکی نشان دهد.
قیمت پایین موتورسیکلت نسبت به خودروهای شخصی و انعطاف‌پذیری این وسیله نقلیه برای فرارهای ترافیکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت این وسیله به‌ویژه در کلان‌شهرهای پرترافیک کشور است، البته برخی کارشناسان ضعف حمل‌ونقل عمومی را دلیل اصلی استفاده از موتورسیکلت می‌دانند.
موتورسیکلت‌ها به دلیل رعایت نکردن ضوابط فنی و نداشتن معاینه فنی که کنترل و سنجش میزان آلودگی آن‌ها را نسبت به سایر خودروها مشخص کند، سهم زیادی در آلودگی هوا دارند. بر اساس برآوردهای شرکت کنترل کیفیت هوا، موتورسیکلت هشت برابر یک خودروی شخصی آلودگی تولید می‌کند و آلودگی صوتی آن نیز شش برابر یک خودرو است.
موتورسیکلت‌ها عامل ۵۰ درصد تصادفات شهری
به‌جز نقشی که موتورسیکلت در نظم و انضباط شهری دارد و مسئله آلودگی صوتی و آلودگی هوا، تصادفات ناشی از موتورسیکلت نیز از مشکلات مدیریت شهری است. نقش موتورسیکلت در تصادفات شهری ۵۰ درصد تخمین زده می‌شود که این درصد در شهر قم نیز به همین نسبت است.
سرهنگ غلامرضا صدفی، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی استان قم در این رابطه می‌گوید: از ابتدای امسال اعمال قانون در حوزه تخلفات موتورسیکلت ۱۱ درصد افزایش پیدا کرده و در حال حاضر هشت هزار موتورسیکلت در توقیف نیروی انتظامی است، با این حال تخلفات موتورسیکلت‌ها و تصادفات مرتبط با آن همچنان ادامه دارد.
وی معتقد است: فرهنگ‌سازی در این حیطه می‌تواند مؤثرتر و پایدارتر باشد و در این عرصه کار فرهنگی باید از سطح خانواده‌ها آغاز شود.
رئیس پلیس راهور قم تصریح می‌کند: در شهری که ۳۰۰ هزار موتورسیکلت وجود دارد، باید حداقل ۱۰ پیست استاندارد وجود داشته باشد که جوانان هیجان خود را به آنجا منتقل و قوانین را در شهر اجرا کنند.
طرح جامع موتورسیکلت تدوین می‌شود
در همین پیوند رضا خانه‌زادیزدی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم با اشاره به آمار بالای تصادفات مرتبط با موتورسیکلت‌ها در قم، خاطرنشان می‌کند: ساماندهی موتورسیکلت‌ها نیازمند انجام طرح‌های مطالعاتی در این زمینه است و بر این اساس طرح جامع موتورسیکلت در حال تدوین توسط مشاور است.
وی می‌افزاید: خروجی این مطالعات باید مبنای اقدامات شهرداری و دیگر دستگاه‌ها برای به حداقل رساندن معضلات ناشی از موتورسیکلت‌ها باشد، چراکه ۴۵ درصد تصادفات شهری به‌نوعی در ارتباط با موتورسیکلت است.
علیرضا خلیلی، سرپرست سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم نیز با اشاره به فرهنگ‌سازی برای راکبان موتورسیکلت در قم اضافه می‌کند: با اعلام پلیس راهور برای وسایل نقلیه‌ای که تخلفات شدید و حادثه‌ساز دارند، کارگروه‌هایی تشکیل و جلساتی در راستای راهنمایی، ارشاد و رعایت قوانین برای رانندگان دایر می‌شود.
سرپرست سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم ادامه می‌دهد: یک اتوبوس فرهنگ ترافیک در سطح معابر تردد می‌کند تا مأمور پلیس راهور به همراه همکاران سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهروندان را به داخل اتوبوس دعوت کنند تا قوانین و آموزش‌های لازم به آن‌ها داده شود.
ایجاد پارکینگ موتورسیکلت در هسته مرکزی شهر قم
پارک موتورسیکلت در معابر، گذرگاه‌ها و پیاده‌راه‌های شهر قم از دیگر مشکلاتی است که باعث آشفتگی، ترافیک و اختلال در عبور و مرور شده است، در راستای ساماندهی پارک موتورسیکلت‌ها در شهر قم سرپرست سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری قم از ایجاد پارکینگ‌های موتورسیکلت در هسته مرکزی شهر خبر می‌دهد و می‌گوید: طی دو ماه گذشته پارکینگ‌های موتورسیکلت ازجمله پارکینگ سه راه خورشید، پارکینگ طبقاتی زائر و پارکینگ وحدت در خیابان صفائیه راه‌اندازی و اخطارهای لازم با هماهنگی پلیس راهور داده شده است.
وی با اشاره به زمان عملیاتی شدن این طرح، خاطرنشان می‌کند: پارکینگ‌های موتورسیکلت راه اندازی و مهلت زمانی اعلام شده است تا با فرهنگ سازی اقدامات لازم برای هدایت موتور سواران به پارکینگ‌ها انجام شود، درصورتی‌که راکبان موتورسیکلت، موتورهای خود را در پارکینگ‌های مشخص شده پارک نکنند، به اجبار از ظرفیت‌های قانونی استفاده می‌کنیم.
گفتنی است محیط زیست، علوم پزشکی، شهرداری، پلیس راهور و دستگاه قضائی ازجمله ارگان‌هایی هستند که تحت تأثیر دردسرهای ارابه مرگ در خیابان‌های شهر قم قرار گرفته‌اند و نمی‌توانند شاخص‌های کیفیت کاری خود را با وجود این پدیده ترافیکی و اجتماعی ارتقا دهند؛ مهم‌ترین آسیب در این زمینه متوجه شهروندان است، شهروندانی که هوای آلوده تنفس می‌کنند، با پارک بی‌ضابطه موتورسیکلت در هسته مرکزی مواجه می‌شوند و بر اثر بی‌قانونی راکبان این وسیله نقلیه جانشان به خطر می‌افتد.
به دلیل همین گستردگی اثرات است که مسائل مرتبط با موتورسیکلت در نخستین جلسه پیشگیری از تخلفات با موضوع تصادفات شهری که در دادگستری قم برگزار شد، یکی از موضوعات محوری صحبت‌ها بود. باید دید با محور قرار گرفتن دستگاه قضائی، چه اقداماتی در این حوزه برای پیگیری حقوق عامه، عملیاتی می‌شود.