عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: چیزی به نام شهر اسلامی به این معنا که اسلام بگوید بیمارستان، آتش‌نشانی و دانشگاه را کجا و چگونه بسازیم، نداریم، این‌ها را باید به مقتضی و شرایط هر زمانی مطابق نظر کارشناسان ساخت.
آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار شهردار قم، با اشاره به اهمیت این شهر اظهار کرد: قم پایگاه انقلاب است و به‌دلیل وجود آستان مطهر حضرت معصومه )س(؛ همچنین وجود حوزه علمیه و حضور مراجع عظام در این شهر، اکنون به محل رفت‌وآمد نخبگان، فرهیختگان و شخصیت‌های مذاهب دنیا تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه این عناوین سبب شده است که قم منبعی غنی برای نشر دین شود، گفت: امروز توقع از قم و حوزه علمیه قم قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست، باید مراکز علمی حوزه متون دینی را پژوهش جدید کنند و مطالبی عمیق مناسب نیازهای جامعه بشری به‌خصوص نیازهای فکری نظام جمهوری اسلامی به دست آورند و در اختیارشان قرار دهند.
رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با تاکید بر لزوم تناسب عمران و آبادی شهر قم با توجهی که بدان وجود دارد، افزود: واضح است قم باید از حیث عمران و آبادی خیابان‌ها، کوچه‌ها، ساختمان‌ها با معیارهای روز دنیا که متناسب با ارزش‌های دینی ما باشند، مطابقت کند.
صنعت شهرسازی یک علم است که مبانی خود را دارد
استاد دروس خارج فقه و اصول در ادامه بیان کرد: در فقه ما ضوابطی برای ساخت شهر و ساختمان تعیین شده است که باید رعایت شود، اما همان‌طور که بسیاری از بزرگان ما می‌گویند ما چیزی به نام شهر اسلامی نداریم. اسلام نمی‌گوید در این شهر بیمارستان کجا باشد، آتش‌نشانی و دانشگاه و پارک کجا باشد، این‌ها را باید به مقتضی و شرایط هر زمانی ساخت.
وی با تأکید بر اینکه یک زمان در کل این شهر فقط یک پارک وجود داشت، اما شنیدم هم‌اکنون حدود ۴۰۰ بوستان وجود دارد، یادآور شد: طبیعی است وقتی شهر از جهت نفوس، خیابان‌ها و تردد مردم و مسافران توسعه پیدا کند، پارک‌های فراوان لازم دارد، آیا اسلام می‌گوید که در پارک چه درختی بکارید؟ ابداً، اسلام کلیاتی را می‌گوید که در هر امری با تدبیر جلو بروید، اسلام چرا این‌قدر علم را ترویج می‌کند؟ صنعت شهرسازی یک علم است که یک سری مبانی دارد، هرچند بعضی از این مبانی از غرب آمده باشد، چنانچه با مبانی دینی ما سازگار باشد از آن باید استفاده کرد، مثلاً برای خروج فاضلاب شهری آن‌ها نشستند فکر کردند، نمی‌شود گفت هرچه در غرب وجود دارد برای سلطه بر جهان سوم است، این فکر ناصحیحی است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اضافه کرد: از من زیاد پرسیده‌اند که طب اسلامی داریم یا خیر؟ جواب من این است که ما طب اسلامی نداریم، بلکه یک دستورات کلی برای حفظ سلامت جسم و روح داریم، اما هیچ فقیه و اسلام‌شناسی نمی‌گوید اسلام برای صد نوع سرطانی که امروز به وجود آمده، دارو داده است، در بعضی از موارد به مقتضای اشخاص و زمان و مکان ائمه (ع) یک دستوراتی داده‌اند، اما نمی‌شود آنچه را به آن مریض فرموده‌اند، برای کل انسان‌ها تجویز کنیم.
آیت‌الله فاضل لنکرانی عنوان کرد: همین‌طور در مورد اقتصاد اسلامی که بگوییم اسلام تمام ریزه‌کاری‌های اقتصاد را مطرح می‌کند، اصلاً در زمان حدوث اسلام مسائلی که الان با آن مواجهیم مثل تورم و بورس وجود نداشته است، بله یک قوانین کلی در اسلام هست که باید مورد توجه قرار گیرد مثل‌اینکه در اقتصاد ربا نباشد، در معاملات دقیق عمل کنید که در آن غَرر و جهالت نباشد، اکل مال به باطل نباشد؛ اما باوجوداین همه مسائل اقتصادی جدید نمی‌توان گفت امروز بشر از علم اقتصاد بی‌نیاز است، همه بشر خصوصاً مسلمان‌ها در شرایط کنونی دنیا بیشتر به علم اقتصاد نیاز دارند، باید نظریات دانشمندان علم اقتصاد را که در میدان اجرا چکش‌کاری شده و به دست ما رسیده، با مبانی ارزشی اسلام و احکام فقهی تطبیق داد و استفاده کرد و مراقب مواردی که برای تسلط بر بشر تنظیم‌شده هم بود.
معماری اسلامی و شهر اسلامی همانند طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است!
وی در ادامه اظهار داشت: به‌هرحال ما فقه معماری و فقه شهرسازی داریم همان‌طور که فقه پزشکی و فقه اقتصاد داریم، اما معماری اسلامی و شهر اسلامی همچون طب اسلامی و اقتصاد اسلامی حرف غلطی است! به نظر منِ طلبه، فقیه نمی‌تواند ملتزم به این معنا شود شهر اسلامی به این معناست که اسلام بگوید خیابان کجا باشد، خانه کجا باشد، بیمارستان کجا باشد، پُل زده شود یا خیر؟ کجای متون فقهی داریم که باید پل بزنیم یا نه؟ این امری است که انسان با نگاه عقلایی به آن می‌رسد و باید اهل‌فن بگویند، اسلام متصدی این جزئیات نیست، بله می‌توان گفت مسجد که یک پایگاه دینی است، اسلام می‌گوید باید در مرکز شهر و جایی باشد که دسترسی مردم به آن آسان باشد، این حرف خوبی است، یا اسلام سفارش کند که مساجد به‌صورت ساده ساخته شود، چیزی که به آن توجه نمی‌شود! اسلام می‌گوید هرچه می‌توانید مساجد را ساده بسازید، برای اینکه با روح عبادت منافات نداشته باشد.
استاد برجسته حوزه علمیه مطرح کرد: فرض کنید جمعیت شهر یک میلیون نفر است، این جمعیت چه تعداد مسجد می‌خواهد و چه کسی باید حساب کند؟ این را اسلام مطرح نمی‌کند، اسلام راجع به ساخت مسجد این‌قدر حرفش وسیع است که برای ترغیب به آن می‌گوید اگر می‌توانید به‌اندازه لانه گنجشک هم درست کنید، اما اینکه این محله دو مسجد می‌خواهد یا یک مسجد، یا به چه نحوی باشد، این‌ها را اسلام دخالت نمی‌کند.
هزینه آسیب‌های آپارتمان‌نشینی چندین برابر خانه‌های ویلایی برای مردم است
وی ادامه داد: بنده نمی‌گویم اسلام راجع به ساخت خانه چیزی نمی‌گوید، مثلاً اتاق پدر و مادر جدا باشد! این نه به‌عنوان امری است که دین اختراع کرده باشد، فطرت انسان همین را دلالت می‌کند، من حدود ۲۰ سال پیش گفتم اسلام با آپارتمان‌سازی مخالف است، در متون دینی ما آپارتمان‌سازی مذموم و مرجوح است، از این‌رو در مواردی باید باشد که ضرورت اقتضا کند، مثل جاهای پرجمعیت که امکاناتش کم است و باید همه یک‌جا جمع شوند، آپارتمان‌نشینی آسیب‌های فراوان دارد که قابل انکار نیست، آسیب‌های اخلاقی، روانی و پزشکی فراوانی دارد، چه بسا هزینه آسیب‌های آپارتمان‌نشینی چندین برابر خانه‌های ویلایی برای مردم باشد.
وی در ادامه خطاب به شهردار قم گفت: عرض من این است که قم با ویژگی‌هایی که دارد باید بهترین صنعت شهرسازی و امکانات در آن باشد، این شهر باید شهری هوشمند باشد، من از خانه که بیرون می‌روم باید بدانم اولین ماشینی که من را به مقصد می‌رساند کجاست؟ این پیاده‌راه‌هایی که اطراف حرم درست کردید از کارهای ماندگار شما در قم شد، من از شما تشکر می‌کنم، قم یک مرکزی دارد به نام حرم مطهر حضرت معصومه (س)، اطرافش باید در زیبایی و آرامش سرآمد باشد، قبلاً سروصدا و دود و ترافیک اتوبوس‌ها، مردم قم و زائران حضرت را بسیار رنج می‌داد، کسی که می‌خواست حرم برود از دود و صدا آرامشی برای دعا نداشت، نمی‌دانم خودتان به این جهت توجه کردید یا خیر؟ فضای با صفای این پیاده‌راه‌ها و ماشین‌های برقی که برای جابه‌جایی میان‌سالان گذارده‌اید، باعث شده است کسی که از این طریق وارد حرم می‌شود با آرامش آمادگی یابد ارتباط قلبی و معنوی با حرم معصومه (س) پیدا کند، یا کسی که می‌خواهد در مدرسه مرحوم آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی رضوان‌الله علیه تدریس کند، این کارها واقعاً خوب است و من به سهم خودم تشکر می‌کنم، هرچه می‌توانید این خدمات را گسترش دهید.