پیشنیازها و بایسته های میراث فرهنگی ، گردشگری وصنایع دستی استان قم

 مدیر کل میراث فرهنگی روز پنجشنبه شماری از مدیران  رسانه و خبرنگاران استان قم را جهت برگزاری نشست خبری به مناسبت هفته دولت دعوت کرد. این نشست خبری در خانه تاریخی یزدان پناه برگزار گردید. از آن جایی که حراست و حفاظت از بناهای تاریخی و گردشگری در استان ها به دلایل مختلف متفاوت است، این مسئول میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان قم، فرهنگ حفاظت و حراست از بافت تاریخی را نسبت به استان های دیگر پایین تر دانست و خواستار افزایش این فرهنگ شده است.

 مدیر کل میراث فرهنگی روز پنجشنبه شماری از مدیران  رسانه و خبرنگاران استان قم را جهت برگزاری نشست خبری به مناسبت هفته دولت دعوت کرد. این نشست خبری در خانه تاریخی یزدان پناه برگزار گردید. از آن جایی که حراست و حفاظت از بناهای تاریخی و گردشگری در استان ها به دلایل مختلف متفاوت است، این مسئول میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان قم، فرهنگ حفاظت و حراست از بافت تاریخی را نسبت به استان های دیگر پایین تر دانست و خواستار افزایش این فرهنگ شده است. وی برای تشریح این فرهنگ که بافت فرهنگی و تاریخی چه فوایدی دارد می افزاید: افرادی در قم هستند که می گویند نودر باید گرفت و زیر بافت تاریخی را بزنیم و چند طبقه ساختمان بسازیم. معنا و مفهوم این عبارت آن است که ابنیه تاریخی چه فایده ای برای ما دارد؟ کنفرانس خبری آقای ارجمندی قرار بود دو ساعت به طول بیانجامد. وی مطالب و گزارش هایی را که در اوراق متعدد یادداشت کرد ، نشان می داد برای بازگو کردن آن ساعت ها به طول می انجامد و همین گونه هم شد. بدین معنی که مدیرکل میراث فرهنگی یک ساعت و ربع را به بحث درباره کارهای انجام شده و کارهایی که باید انجام شود اختصاص داد. دیگر فرصتی برای پرسش خبرنگاران باقی نمانده است. دقیقاً می توان گفت نشست خبری به کلاس درس تبدیل گردید. ایشان گفتند و خبرنگاران هم نکات مهم را یادداشت کردند تا در رسانهها بازتاب دهند.

باید پذیرفت خبرنگاران و اصحاب رسانه بیشترین ارتباط را با مردم دارند. شنیده های بسیار دارند و دیده های فراوانی هم در کنار آن. برخی از آن ها در اموری متخصص و صاحب‌نظر اند. بعضی از روزنامه نگاران در طول روز چندین ساعت در حوزه‌های مختلف مطالعه می کنند. سر جمع می توان گفت این ها می توانند نگاه مردم و نگاه خویش را درباره سه مقوله مهم ابراز و اظهار نمایند، آن سه مقوله عبارتند از میراث فرهنگی ، گردشگری و بلاخره صنایع دستی که چه فوایدی برای جامعه دارد ؟ شاید بسیاری انتظار داشتند که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی به وزارت تبدیل شده اوضاع باید دگرگون شده باشد دقیقاً در این باره ما اطلاعی نداریم که چنین اتفاقی افتاده یا خیر؟ اما اهمیت گردشگری و ابنیه تاریخی و بالاخره صنایع‌دستی در بسیاری از کشورها مهم ارزیابی شده و کشورهایی که از نفت و گاز و بسیاری  معادن محرومند از گردشگری اقتصاد خویش را پویا نگاه داشته و شاید بیشتر و بهتر از فروشندگان نفت و گاز .برای نمونه به یک موضوع باید توجه کرد گفته می شود رتبه کشورمان ایران در گردشگری۸۹ می باشد بر اساس درآمد است که به کمتر از ۱۰ میلیارد دلار رسیده است. تا قبل از شیوع کرونا سهم ایران از مجموع ۱۵۰۰ میلیارد دلار در جهان ۱۲ میلیارد دلار بوده است. این بدین معناست که درآمد کشورمان از صنعت گردشگری در مقایسه با ترکیه یک دهم است. اما باید بدانیم سهم ایران از درآمد جهانی در حوزه گردشگری یک درصد است. کشورمان در اوج پذیرش گردشگری به رتبه ۳۵ در جهان هم رسیده. صنعت گردشگری در همه کشورها چند هدف اصلی و چند هدف فرعی را دنبال می کند هدف اصلی عبارتند از اشتغال زایی، ارز آوری و درآمدزایی. هدف فرعی صنعت گردشگری. رونق فعالیت های اقتصادی ، رونق صنایع ، داخلی و گسترش همکاری های بین المللی است. کشورهای پر درآمد از حیث گردشگری در جهان عبارتند از آمریکا، اسپانیا ، تایلند ، چین و فرانسه، حال پرسش اساسی از مسئولان این حوزه این است که چرا در این زمینه گام های موثر برداشته نمی‌شود؟  اگر عوامل مزاحمی  وجود دارد چرا برطرف نمی شود؟ به نظر می رسد آقای ارجمندی جان کلام را یافته و مباحث را می داند ودرست قضایا را تحلیل می کند و بر اوضاع مسلط است. اما این که چرا موانع را درنشست خبری تحلیل نمی کنند ؟ ما نمی دانیم. در این جمع وقتی که از اهمیت گردشگری پرسش شد و از چرایی عدم توجه مردم به آن سخن به میان آمد می گویند که باید فرهنگ سازی شود. این نکته را همه می دانند که باید فرهنگ سازی شود اما چه کسی باید فرهنگ سازی کند؟ یکی از نکاتی که مدیرکل میراث فرهنگی آن را مطرح کرده و به حق درست است وآن این است که در شهر های کشومان ایران ، مانند قم و مشهد مسافران فراوانی داریم که بدون تبلیغات حضور پیدا می کنند. یعنی بخاطر علاقه مندی مردم ایران به حرم حضرت معصومه و مسجد جمکران و در مشهد امام رضا علیه السلام . دراین شهرها نیازی به تبلیغ کردن این موضوعات در رسانه ها نیست. این ها جنبه اعتقادی دارد و بدون تبلیغات مردم به آن جا خواهند رفت ولی در استان‌های دیگر کشورمان برای هر نوع جاذبه ها باید از طریق رسانه‌های مختلف تبلیغات فراوان و گسترده انجام داد تا مردم برای جذابیت آن استان به آنجا سفر کنند.  برای تبلیغ هر چیزی هزینه های هنگفتی می خواهد تا گردشگر طلبید. اما این شهرها به دلیل اهمیت آیینی که دارند نیازی به هیچ تبلیغ و هزینه نیست اما برای ماندن مسافر و زوار باید کاری کرد البته مشهد در این خصوص فوق العاده موفق بود اما قم در این زمینه گام مهمی بر نداشت. تا آن جایی که ما اطلاع داریم مسئولان

و مدیران شهری در شهرداری همواره کوشیدند شرایطی را برای ماندن مسافر فراهم کنند .اما ظاهراً امکانات و زیرساخت ها چندان مطلوب نیست که به نبود زیرساخت ها در این نشست خبری آن هم به مهمترین آن ها که نبود تخت کافی ، هتل پنج ستاره و سایر اماکن معمولی است ، نیز اشاره شده است. نکته ای که آقای ارجمندی بدان پرداخته واگذار کردن مجموعه مراکز مهم گردشگری و ابنیه تاریخی به بخش خصوصی است . واگذار کردن بخش های زیادی از مراکز دولتی به بخش خصوصی یک موفقیت محسوب می شود اگر بخش خصوصی بتواند این مراکز را با سرمایه گذاری مناسب محلی برای رفت و آمد مردم تبدیل کند و از این رهگذر اشتغال ایجاد کند یک موفقیت محسوب می شود. سوال اساسی این جا است که واگذاری بر چه مبنایی صورت گرفته است؟ آیا سرمایه گذاری لازم صورت گرفته این اماکن از حالت رکود بیرون آمده اند و مردم از آن ها استقبال می کنند؟ پرسش گویه از آقای ارجمندی این بود که عوامل دخیل در اهمیت نشمردن گردشگری و ابنیه تاریخی در استانی مانند قم چیست؟ وی این پرسش را اساسی و مهم ارزیابی کرد اما به نکات اصلی و پاسخ دقیق آن اشاره ای نکرد. ما برای روشن اذهان عمومی و اجمالاً مسئولان به یک نکته اشاره می کنیم. در استان های دیگر مراکز گردشگری و میراث فرهنگی و صنایع دستی به افرادی داده شده علاوه برتخصص نسبی اهل همان جا و ساکن آن جا وبومی هستند اما در قم به دلیل مهاجر بودن این امکان وجود ندارد غالب مدیران استان قم دراین حوزه از جاهای مختلف به قم می آیند پیشنهاد ما این است که وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی از مدیرکل گرفته تا همه عوامل این مجموعه از کسانی باشند که قمی اند زیرا این امر بدون شک به لحاظ روانی تاثیر عمیقی بر نگهداری و رونق بخشیدن به آن می گذارد . نکته دیگری که مدیرکل صنایع دستی و میراث فرهنگی اشاره کرده اند این است که ما به دنبال تقویت حوزه گردشگری سلامت در قم هستیم این موضوع هم بسیار مهم است. اگر کشورمان بتواند با جذب توریست ها و کسانی که نیاز به درمان دارند از کشورهای اطراف به دلیل پیشرفت هایی که کشورمان در حوزه پزشکی دارد و امکانات هم نسبت به سایر کشور ها ارزان تر است ،هم می تواند خدمات مناسب به مردم کشور های همسایه بدهد وهم از این طریق کم و بیش به رونق اقتصادی نیز منجر شود.