استان قم بر روی کمربند زلزله قرار دارد و از حدود ۲۸ گسل داخل و اطراف خود تاثیر می پذیرد، سئوالی که بویزه در سالروز فاجعه زلزله بم، بیش از پیش مطرح می شود این است که میزان آمادگی قم برای یک زلزله شدید احتمالی چقدر است؟
قم بدلیل موقعیت جغرافیایی، تاریخچه وقوع زلزله های مخرب و وجود گسل های فعال متعدد، در معرض خطر زلزله قرار دارد.
تجربه زلزله های ویرانگر گذشته در نقاط مختلف کشور از جمله فاجعه زلزله بم که امروز پنجم دیماه سالروز وقوع آن است و نیز تجربه جوامع مختلف بشری در نقاط مختلف جهان، این امر را به اثبات رسانده است که زلزله یک حادثه طبیعی است و از آن گریزی نیست اما می‌توان با طراحی درست و به کارگیری سازه های مستحکم و مصالح استاندارد، از وقوع خسارت های جانی و مالی پیشگیری کرد.
برای پاسخ به این سئوال که قم برای مواجهه با یک زلزله شدید احتمالی چقدر آمادگی دارد، دیدگاه دو نفر از مسوولان را جویا شدیم.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر قم با تأکید برافزایش ضریب ایمنی شهر قم گفت: استان قم دارای ۱۱ گسل است و در طرح جامع شهری باید محدوده اثرگذار گسل‌ها بر پهنه‌های شهری مشخص شود و برای ایمنی بافت فرسوده در برابر مخاطرات طبیعی بخصوص زلزله طرح کاملی تدوین و اجرایی شود.
سید محمدحسین دهناد در گفتگو با ایرنا با اشاره به حادثه بسیار تلخ زلزله شهر بم در پنجم دیماه که به همین مناسبت روز ایمنی در برابر زلزله در تقویم رسمی کشور ثبت شده است گفت : ایران براساس ارزیابی‌های صورت گرفته جز ۱۰ کشور اول در مخاطرات طبیعی است و لذا حفظ ایمنی مردم یکی از مسائل مهمی است که در مدیریت شهری باید به‌صورت جدی به آن پرداخته شود و در همه حوزه‌ها به‌صورت ویژه به آن نگاه کرد.
وی شهر قم را با دارا بودن ۱۱ گسل نیازمند رعایت ضوابط ایمنی در زلزله دانست و گفت: تعدادی از این گسل‌ها در محدوده شهری بوده و باید در طرح جامع شهری نسبت به آن توجه بیشتری داشته باشیم.
رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر قم ادامه داد: در طرح جامع شهری باید محدوده گسل‌ها مشخص شود و برای ایمنی بافت فرسوده طرح کاملی تدوین و اجرایی شود.
دهناد در پایان یادآور شد: حفظ و افزایش ضریب ایمنی شهر مهم‌ترین وظیفه مدیریت شهری بوده که در کمیسیون عمران تلاش می‌کنیم نسبت به این مهم توجه لازم را داشته باشیم.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری قم نیز گفت: نزدیک ۲۸ گسل است که می‌تواند روی استان قم تاثیرگذار باشد.
محسن اوروجی افزود: قم بر روی کمربند زلزله و پهنه گسلی و لرزه خیزی با خطرنسبی بالا قرار دارد و این اهمیت توجه به بحث پیشگیری و آمادگی در برابر زلزله در این استان را مطرح می کند.
وی در پاسخ به این سئوال که از زمان زلزله بم تاکنون ، چه اقداماتی برای افزایش ایمنی شهروندان، انجام شده است، گفت: اقدامات در این زمینه به چهار محور که مراحل مدیریت بحران را تشکیل می‌دهد یعنی پیشگیری، پیش بینی، آمادگی و بازسازی را شامل می‌شود.
وی افزود: در همه این موارد اقداماتی انجام شده‌است و به جرات می‌توانیم بگوییم که هم اکنون سازه‌هایی که با مجوزهای قانونی، ساخته شود مقاومت نسبی خوبی دارد. اوروجی در این خصوص به نظارت بیشتر و سخت گیرانه تر، استفاده از مصالح ساختمانی استاندارد و آغاز سازماندهی بافت فرسوده از جمله در منطقه چهل اختران و حرم مطهر اشاره کرد.
وی گفت: در بخش آمادگی نیز، آموزش های مختلف برای کارشناسان، مردم، دانش آموزان و و همچنین مانورهای مختلفی بصورت ماهانه و سالانه برگزار شده و ادامه دارد.
به گفته وی، در حوزه بازسازی نیز بر اساس اسناد بالا دستی از جمله قانون مدریت بحران، و سیاست های کلی مقام معظم رهبری در زمینه پیشگیری و کاهش خطر، سند بازسازی و بازتوانی و سند آموزش مدیریت رسانه سرلوحه اقدامات مربوطه قرار دارد.
وی، بافت فرسوده را چالش اصلی استان قم در حوزه بحران و زلزله عنوان کرد و گفت: یک‌هزار و ۷۰۰ هکتار بافت فرسوده مطالعه شده در قم وجود دارد که یک ششم مساحت قم را تشکیل می دهد.
وی با اشاره به سکونت حدود ۲۰۰ هزار نفر در بافت فرسوده قم خواستار تخصیص بودجه و امکانات مناسب برای باز آفرینی آن و تقویت ایمنی در این مناطق شد.