عَن أَمِیرِ الْمُؤمِنِینَ عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ: «… مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَمَاتَ فَدَخَلَ النَّارَ فَهُوَ مِمَّنْ کَانَ یَتَّخِذُ آیَاتِ اللَّهِ هُزُواً …».1
از حضرت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نقل شده که فرمودند: «… کسى که قرآن بخواند و پس از مرگ (با وجود قاری قرآن بودن)، وارد آتش دوزخ گردد، از کسانى بوده که آیات خدا را استهزا مى‌کرده است …».
قرائت قرآن چندگونه است: گاهی انسانِ مؤمن قرآن را تلاوت مى‌کند و گوش جان به آیاتش مىسپارد تا پیام خدا را از لابهلاى آن بشنود و زندگى خود را با آن هماهنگ سازد. امیرمؤمنان على (علیه السلام) در خطبه متقین میفرمایند: «… أَمَّا اللَّیْلَ فَصَافُّونَ أَقْدَامَهُمْ تَالِینَ لِاَجْزَاءِ الْقُرْآنِ یُرَتِّلُونَهَا تَرْتِیلاً یُحَزِّنُونَ بِهِ أَنْفُسَهُمْ وَ یَسْتَثِیرُونَ بِهِ دَوَاءَ دَائِهِمْ فَإِذَا مَرُّوا بِآیَةٍ فِیهَا تَشْوِیقٌ رَکَنُوا إِلَیْهَا طَمَعاً وَ تَطَلَّعَتْ نُفُوسُهُمْ إِلَیْهَا شَوْقاً وَ ظَنُّوا أَنَّهَا نُصْبَ أَعْیُنِهِمْ وَ إِذَا مَرُّوا بِآیَةٍ فِیهَا تَخْوِیفٌ أَصْغَوْا إِلَیْهَا مَسَامِعَ قُلُوبِهِمْ وَ ظَنُّوا أَنَّ زَفِیرَ جَهَنَّمَ وَ شَهِیقَهَا فِی أُصُولِ آذَانِهِمْ …»؛2 «… پرهیزگاران در دل شب بپامىخیزند و قرآن را با تدبر قرائت مى‌کنند و جان خود را با آن محزون مىسازند و داروى درد خود را از آن مىگیرند، هرگاه به آیهاى برسند که در آن تشویق (به پاداشهاى الهى) است، با علاقه فراوان به آن روى مىآورند و روح و جانشان با شوق بسیار به آن مىاندیشد و آن را نصبالعین خود قرار مىدهند و هرگاه به آیهاى برخورد کنند که بیمدهنده است، گوش دل را براى شنیدن پیام آن باز مى‌کنند و گویى صداى زبانههاى آتش دوزخ با آن وضع مهیبش، در گوششان طنین انداز است …».
همچنین امام صادق (علیه السلام) در دعایى که قبل از تلاوت قرآن خوانده مىشود، به خداوند عزّوجلّ عرضه میدارند: «… اللّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَری فیهِ عِبادَةً وَ قِرائَتی فیهِ فِکْراً وَ فِکْری فیهِ اعْتِباراً وَ اجْعَلْنی مِمَّنْ أتَّعِظُ بِبَیانِ مَواعِظِکَ فیهِ وَ أجْتَنِبُ مَعاصیکَ …»؛3 «… خداوندا! نگاه مرا به آیات قرآن، عبادت و قرائتم را توأم با اندیشه و تفکرم را در آن، مایه عبرت قرار ده و مرا از کسانى قرار ده که از مواعظ تو در آن، پند مىگیرد و از گناهانت پرهیز مى‌کند …».
گروهی دیگر از افراد، آیات قرآن را تنها براى ثواب قرائت، مىخوانند، بىآنکه به پیامهایش گوش فرا دهند. گروه سوم نیز اضافه بر این، به استهزاى آیات مىپردازند و اگر در سخن استهزاء نکنند، عملاً استهزاء دارند؛ بهعنوان مثال: آیات تحریمِ ربا را مىخوانند، ولى رباخوارى مى‌کنند، آیه تحریم غیبت را تلاوت مى‌کنند، ولى غیبتکردن کار همه روزه آنها است و … . اینگونه تلاوت نهتنها سبب نجات نیست، بلکه بهفرموده امیرمؤمنان (علیه السلام) سبب دخول در آتش جهنم است؛ چراکه قرآن را بهقول یا عمل، از روی استهزاء خوانده است و کسى که آیات قرآن را با استهزاء بخواند، مستحق آتش دوزخ است. در حدیث معروفى از پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) آمده است که فرمودند: «رُبَّ تالِى الْقُرْآنَ وَ الْقُرآنُ یَلْعَنُهُ»؛4 «چهبسا کسانى که قرآن مىخوانند و در همان حال، قرآن آنها را لعنت مى‌کند (چراکه هرگز بهآن عمل نمىکنند)».
نقل شده شخصی معمولا بر سر قبر «احمد بن طولون» که مؤسِّسِ دولت طولونیه در مصر و سوریه بود، نشسته و قرآن مىخواند. راوی میگوید: بعد از مدتى او را ندیدم، پس بهاو برخورد کردم و گفتم: تو همان شخص نبودى که در کنار قبر احمد بن طولون قرائت قرآن مى‌کردى، چرا رها ساختى؟ گفت: او خدمتهایى بهمن کرده بود و من دوست داشتم بهجبران آن خدمتها مدتى بر سر قبرش قرآن بخوانم. گفتم: پس چرا رها کردى؟ گفت: شبى او را در خواب دیدم بهمن گفت: دوست دارم که این محبت را رها سازى و قرآن در کنار قبر من نخوانى. بهاو گفتم چرا؟ گفت: هر آیهاى که مىخوانى، ضربهاى بر من مىکوبند و مىگویند: آیا این آیه را نشنیدى؟ (پس چرا عمل نکردى؟).
****************